Radzikowski Julian TW „Janek”

Mieszkaniec Siedlec. Wykształcenie wyższe techniczne o specjalności inżynier-mechanik. Do współpracy ze służbą bezpieczeństwa został pozyskany 23.02.1972 r. (pracował w tym czasie w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Świdniku). Pozyskania dokonał ppor. Szabłowski Franciszek insp. RSB KW MO w Lublinie. Na okoliczność werbunku własnoręcznie napisał zobowiązanie o podjęciu współpracy przyjmując pseudonim konspiracyjny „Janek”. W kierunkowym planie wykorzystania TW ps. „Janek” nr rej. 1508 na lata, 1976/1977 który wystawił 1 września 1976 roku st. insp. Wydz. III KWMO w Siedlcach plut. Zbigniew Kaczmarski możemy między innymi przeczytać:

PLAN

kierunkowego wykorzystania TW ps. „JANEK”

Nr rej. 1508 na lata 1976/1977

 

1. CHARAKTERYSTYKA

   Tajny współpracownik ps. „Janek” do współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa został pozyskany przez por. SZABŁOWKIGO Franciszka z byłego RSB w Lublinie w dniu 23 lutego 1972 roku do rozpoznawania sytuacji operacyjno-politycznej i dopływu informacji o osobach podejrzanych o ewentualna wrogą działalność w Wytwórni Sprzętu Komunikacyjnego w Świdniku oraz inspiratorach propagujących ideę budowy kościoła w tej miejscowości. Obecnie zabezpiecza operacyjny dopływ informacji dot. zagadnień ujętej w tabeli końcowej zagrożeń bezpieczeństwa wewnętrznego kraju z terenu Wytwórni Lekkich Konstrukcji Stalowych „MOSTOSTAL” w Siedlcach w ramach aktualnie prowadzonych 3 spraw operacyjnego sprawdzenia krypt. „IMPORT”, „MG” i „SPÓŁKA”. Podstawą pozyskania była zasada dobrowolności - współobywatelskiej odpowiedzialności za ład, bezpieczeństwo i porządek publiczny.

   W okresie dotychczasowej współpracy dał się poznać, jako osoba bardzo opanowana i inteligentna. W kontaktach z innymi osobami skromny, konsekwentny w zdobywaniu informacji, ale niebłyskotliwy. Alkohol pije w niewielkich ilościach – nie pali. Cechuje go obiektywizm, precyzja i powolność w definiowaniu spostrzeżeń i przekazywaniu faktów. U przełożonych i podwładnych posiada opinię „złotej rączki” z uwagi na bardzo duży zasób wiedzy fachowej i umiejętność współżycia w kolektywie robotniczym /były instruktor warsztatów szkolnych WSK Świdnik/. Wykazuje również zainteresowanie zagadnieniami polityczno-gospodarczymi kraju i świata, jak też regionu siedleckiego. Jego hobby – to myślistwo /członek koła łowieckiego/ oraz motoryzacja i związane z nią problemy. Posiada własny samochód m-ki „SYRENA”, którym często jeździ na polowania organizowane przez koło. W każdą sobotę wyjeżdża do Świdnika, gdzie zamieszkuje jego rodzina. Nosi się z zamiarem sprowadzenia jej do Siedlec, gdy otrzyma mieszkanie służbowe z zakładu pracy.

2. OCENA DOTYCHCZASOWEJ WSPÓŁPRACY

   W czasie dotychczasowej współpracy odbyto z TW ps. „JANEK” 56 spotkań, na których TW przekazał 22 informacje opracowane własnoręcznie. W przekazywanych informacjach TW w sposób wyczerpujący charakteryzował sytuację inwestycyjna zakładu w budowie oraz nastroje i postawy społeczno-polityczne interesujących naszą Służbę osób spośród członków załogi i kierownictwa, jak też zachowanie się cudzoziemców i nawiązywane przez nich kontakty, zainteresowania na terenie WLKS „MOSTOSTAL”. Posłużyły one do założenia 5 spraw operacyjnego sprawdzenia kryptonim „LOT”, „RULA”, „IMPORT”, „MG”” i „SPÓŁKA”, a w jednym wypadku wszczęcia śledztwa /były RSB Lublin/, oraz przekazania 2 informacji dla władz partyjno-administracyjnych województwa, 2 do Wydziału III „A” KSMO i 1 do Wydziału IV Departamentu III MSW. Ponadto większość przekazywanych przez TW informacji było również wykorzystywane przez Wydział Inspekcji i Wydział II tut. KWMO, oraz posłużyły do bieżącej kontroli operacyjnej prawidłowości prac inwestycyjnych związanych z budową zakładu, wyposażeniem go w maszyny i urządzenia zakupione w strefie dolarowej i właściwą gospodarką nimi jak też kontrolę i rozpoznanie charakteru kontaktów nawiązywanych przez montażystów firm zachodnich z pracownikami WLKS „MOSTAL: i vice versa.

   Analizując dotychczasowy okres współpracy należy stwierdzić, że TW ps. „JANEK” jest jednostką wartościową i zaangażowaną we współpracę ze Służbą Bezpieczeństwa. Nadmienić jednak należy, że bardzo często spóźnia się na spotkania, co prawda w określonym limicie czasu 15 minut. W trakcie ich trwania prosił, żeby nie musiał sam sporządzać informacji, bo sprawia mu to trudności /wstydzi się, że robi błędy stylistyczne i czasami ortograficzne/, ale zebrane informacje przekazuje ustnie, sumiennie realizując zlecone do wykonania zadania. Wykazuje przy tym dużo własnej inicjatywy i trafności spostrzeżeń. Jest to konsekwencja prawidłowo prowadzonego z nim szkolenia przez 2 poprzednio współpracujących z nim pracowników Służby Bezpieczeństwa. Dodać należy, że przekazywane przez niego informacje są prawdziwe /potwierdzone przez inne osobowe źródła informacji i praktycznie w czasie realizacji przedsięwzięć/ i obiektywne.

3. KONTROLA PRACY TW.

   Przekazywane przez TW informacje były sprawdzane przez KO ps. „R”, KO ps. „R” TW ps. „WW” oraz kontakty służbowe i praktycznie w drodze prowadzonych analiz informacji, co w konsekwencji potwierdziło jego obiektywizm i prawdomówność.

4. MOŻLIWOŚCI TW.

   T.w. ps. „JANEK”, jako pracownik z długoletnim stażem pracy /praktyki/, również w Wytwórni Lekkich Konstrukcji Stalowych „MOSTOSTAL” w Siedlcach /prawie od momentu rozpoczęcia budowy tych zakładów/ zna podstawowe problemy tam występujące, ludzi i stosunki panujące w poszczególnych zespołach. Z racji zajmowanego stanowiska ma naturalne możliwości dostępu do opracowań praktycznej realizacji planów produkcyjnych, ujawnianie występujących przejawów niegospodarności. Posiadane wykształcenie pretenduje go do reprezentowania interesów zakładu na zewnątrz, między innymi w kontaktach z zagranicą. Pozwala to na kontrolę zachowania się i wyjaśniania kontaktów zawieranych przez cudzoziemców z obywatelami PRL oraz Polaków wyjeżdżających w celach służbowych /np. odbiór urządzeń z firm kapitalistycznych/ zagranicą.

5. KIERUNKI WYKORZYSTANIA T W.

   W ramach aktualnie prowadzonych sprawach operacyjnego sprawdzenia kryptonim „IMPORT”, „MG” i „SPÓŁKA” T.w. ps. „JANEK” wykorzystany będzie do:

1. operacyjnej kontroli montażystów RFN firmy „DEMAG”, austriackiej firmy „OSKO” i w przyszłości innych, którzy będą uczestniczyć w montażu sprowadzanych urządzeń nawiązywanych przez nich kontaktów, szczególnie z kadrą inżynierską i kobietami oraz prezentowanych przez nich postaw;
2. ujawnianie aktów dywersji i sabotażu, faktów niegospodarności i marnotrawstwa jak i też wrogich wystąpień w gronie pracowników Wytwórni Lekkich Konstrukcji Stalowych „MOSTOSTAL” i załóg uczestniczących w rozbudowie tego zakładu;
3. rozpoznania i ujawniania osób w miejscu pracy, w znanych sobie grupach społecznych na terenie miasta [...];
4. 4/ ujawnianie w zakładzie, miejscu zamieszkania i znanych sobie środowiskach – osób wykazujących wrogą postawę wobec Partii i Rządu PRL oraz szkalujących ustrój socjalistyczny i krytykujących osiągnięcia polityczno-ekonomiczne kraju i obozu państw socjalistycznych;
5. sprawdzanie, czy wymienione w pkt. 2-4- fakty nie są następstwem namów bądź wywierania określonych presji na obywateli PRL przez cudzoziemców montujących urządzenia między innymi w WLKS „MOSTOSTAL” w Siedlcach;
6. ujawnianie faktów naruszania tajemnicy państwowej i służbowej;
7. rozpoznanie nastrojów wśród załogi zakładu i znanych sobie środowisk w związku z przejściowymi trudnościami w zaopatrzeniu rynku wewnętrznego i podejmowanymi w tej kwestii przez Rząd decyzjami;
8. zabezpieczania i ujawniania dokumentów dla potrzeb procesowych w związku z przejęciem do prowadzenia przez Wydział Śledczy sprawy operacyjnego sprawdzenia kryptonim „MG”;
9. operacyjnej kontroli zachowania i sprawdzania wiarygodności informacji przekazywanych przez nowo pozyskane źródła, między innymi TW ps. „WW” (Tadeusz Ochtyra).
6. LINIA POSTĘPOWANIA

   Tajny współpracownik ps. „JANEK” w okresie dalszej współpracy przy realizacji zadań dla Służby Bezpieczeństwa, może się zetnąć z propozycją wzięcia udziału w przestępczej lub wrogiej działalności. W przypadku zaistnienia takiej możliwości będzie on w działaniu zajmował postawę wyczekującą, a uzyskane informacje będzie na bieżąco w nagłych wypadkach ustalonym dodatkowo systemem łączności przekazywał naszej Służbie. W uzasadnionym przypadku, gdy działalność, z jaką się zetknie będzie skierowana podstawowym interesom państwa, TW ps. „JANEK” swoją postawą i działaniem ma przeciwstawić się tej działalności, nawet kosztem dekonspiracji.

7. SZKOLENIE TW.

   W toku odbywanych spotkań z TW planuje się przeprowadzanie systematycznego szkolenia, obejmującego następujące zagadnienia:

   • – ścisłe przestrzeganie zasad konspiracji i faktu współpracy wobec osób trzecich;
   • – sposobu zachowania się na ulicy, w zakładzie pracy itp. sytuacjach w czasie przypadkowego spotkania się z pracownikiem Służby Bezpieczeństwa;
   • – sumiennego wykonywania zleconych zadań sposobu ich realizacji, łącznie z własnymi spostrzeżeniami na określone zjawiska i problemy;
   • – zwracanie uwagi na zjawiska pozostające w zainteresowaniu Służby Bezpieczeństwa;
   • – aktualnie występujących problemów społeczno-politycznych i zachodzących zmian ekonomiczno-gospodarczych w naszym kraju.

   Pozwoli to prawidłowo rozwinąć proces coraz silniejszego związania z naszą Służbą.

8. WYNAGRADZANIE T W.

   W trakcie dotychczasowej współpracy TW ps. „JANEK” wynagradzany był 6 razy kwotami pieniężnymi: 4 razy po 500 złotych i 2 razy po 1000 złotych, które otrzymał za pokwitowaniem w wyniku właściwej realizacji zleconych zadań. Ta forma wynagradzania będzie nadal stosowana, ponieważ stanowi dodatkowy bodziec dla TW w zakresie uzyskiwania i przekazywania istotnych dla nas informacji.

9. KONTROLA TW.

   Z dotychczasowej kontroli pracy TW ps. „JANEK” wynika, że jest to jednostka zdyscyplinowana. Zlecone zadania realizuje sumiennie i konsekwentnie, zdając sobie jednocześnie sprawę z wagi faktu obiektywności w ich przekazywaniu.

   W trakcie dalszej współpracy jednostka będzie systematycznie kontrolowana w zakresie zachowania się i prezentowanej postawy, jak również sprawdzane będą uzyskiwane przez nią informacje w zależności od potrzeb - przez równoległe osobowe źródła informacji lub technikę operacyjną.

10. ŁĄCZNOŚĆ

    System nawiązywania łączności z TW ps. „JANEK” jest sporządzony na odrębnym dokumencie, który znajduje się w zeszycie ewidencyjnym TW.

W okresie współpracy odbył kilkadziesiąt spotkań z oficerami SB i był 9 razy wynagrodzony pieniężnie na łączną kwotę 7000 złotych za przekazywane informacje. W jego aktach są napisane własnoręcznie pokwitowania odbioru pieniędzy z rąk funkcjonariuszy SB pierwsze datowane na 03.05.1972 r. a ostatnie 23.09.1977 r. Z czynnej sieci agenturalnej został wyeliminowany 23.03.1979 roku z powodu dekonspiracji przez dyrektora WLKS „Mostostal”. Akta dotyczące jego osoby zostały przekazane do archiwum WUSW w Siedlcach z zaliczeniem do kategorii akt: teczka personalna B-30 a teczka pracy B-15 z możliwością udostępniania ich innym jednostkom bez konieczności uzyskiwania zgody od Wydz. III WUSW w Siedlcach.

W archiwach IPN znajdują się 93 karty dokumentów dotyczących jego osoby.

opracował: Tomasz Olko