Prokurat Andrzej TW „Zbyszek”

Mieszkaniec miejscowości Zbuczyn koło Siedlec. Wykształcenie średnie o specjalności technik leśnik. Zatrudniony w Wojewódzkiej Spółdzielni Budownictwa Wiejskiego w Siedlcach na stanowisku specjalisty ds. zaopatrzenia. Były działacz Zarządu Gminnego NSZZ Solidarność RI w Zbuczynie. Do współpracy ze służbą bezpieczeństwa zwerbował go na zasadzie dobrowolności 23.09.1982 roku por. Sławomir Łysiak kier. Sekcji VIII Wydz. IV WUSW w Siedlcach. Własnoręcznie napisał zobowiązanie o podjęciu współpracy przyjmując pseudonim konspiracyjny „Zbyszek”. Donosił na swoich kolegów z Solidarności m.in. na: Wysokińskiego Jerzego, Pogonowskiego Józefa, Cisak Waldemara, Pilich Jana, Cisak Teresę, Prokopiak Antoniego, Jakubowskiego Ryszarda, Wojciechowskiego Jana.

Jakie informacje przekazywał w donosach do SB, można dowiedzieć się m.in. z notatek służbowych sporządzonych przez oficera prowadzącego por. Sławomira Łysiaka

Źródło tw ps. „Zbyszek” przyjął por. S. Łysiak dnia 23.09.82 r. godz. 1200

Siedlce, dnia 24.09.82 r. Tajne spec. znaczenia

NOTATKA SŁUŻBOWA

z odbytego spotkania z tw ps. „Zbyszek”

Działacze byłego związku „Solidarność” na terenie Zbuczyna mimo stanu wojennego w kraju nie zaniechali prowadzenia działalności związkowej. W dalszym ciągu organizują nielegalne zebrania w których zapoznają się z literaturą wydawaną przez podziemie Solidarności oraz podejmują próby jej kolportażu wśród rolników z tego terenu. Do najaktywniejszych działaczy w tym rejonie należą: Wysokiński Jerzy zam. Pogonów, Pogonowski Józef zam. Pogonów, Cisak Waldemar zam. Krzesk Nowy, Pilich Jan zam. Zbuczyn – właściciel prywatnego zakładu elektrycznego w Zbuczynie, Teresa Cisak zam. Krzesk Nowy. Do grupy tych działaczy należał też Antoni Prokopiak zam. Krzesk Nowy do którego często przyjeżdżały samochodami osobowymi różne nieznane bliżej tw osoby, które przebywały w mieszkaniu Prokopiaka niejednokrotnie do późnych godzin nocnych.

Od chwili internowania Prokopiaka aktywność tej grupy wydatnie zmniejszyła się, niemniej jednak odbywają oni w dalszym ciągu zebrania i kontaktują się z nimi różne osoby, które przyjeżdżają samochodami osobowymi o różnych rejestracjach.

Przed zatrzymaniem Prokopiaka kolportażem nielegalnej literatury zajmował się Wysokiński zam. Pogonów. Podczas przeprowadzonego w miesiącu kwietniu br. przeszukania zabudowań należących do Wysokińskiego przez funkcjonariuszy KWMO w Siedlcach, […] nie znaleziono u niego żadnych pism i ulotek kolportowanych przez podziemie Solidarności. Powyższe materiały miał wówczas schowane w kołach w samochodzie i ciągniku, których to pojazdów nie przeszukano. Wysokiński po tym przeszukaniu rozmawiał z tw i wyraził się do niego w ten sposób „że gdyby znaleźli milicjanci te materiały które miał w ciągniku i samochodzie to na pewno podzieliłby los Prokopiaka i byłby już internowany”.

W jego charakterystyce, którą wystawił 28.04.1986r. czytamy:

W okresie współpracy odbyto z tw 17 spotkań, podczas których przekazał 34 informacje. Przekazane informacje dotyczyły byłych aktywistów Solidarności z terenu gminy Zbuczyn, problematyki rolnej oraz działalności politycznej kleru. Treść informacji została wykorzystana do rozpoznania operacyjnego rejonu gminy Zbuczyn, problematyki rolnej, oraz codziennych meldunków przesyłanych do Dep. IV MSW. W listopadzie 1984 r. tw wręczono nagrodę rzeczową o wartości 2050 zł. Poza tym jednym przypadkiem nie był więcej wynagradzany. Ostatnie spotkanie z tw. odbyto 15 lutego 1985 r., Ponieważ zostałem przeniesiony na inne stanowisko służbowe zaproponował tw współpracę z innym funkcjonariuszem SB na dotychczasowych zasadach. Tw ps. „Zbyszek” nie wyraził na to zgody. Gdy próbowałem go przekonać oświadczył kategorycznie, że taka ewentualność w ogóle nie może wchodzić w rachubę, gdyż on nigdy nie podejmie współpracy z innym funkcjonariuszem. Gdy w dalszym ciągu nalegałem, powiedział, że on nie zmieni swojego stanowiska i dalsza dyskusję na ten temat uważa za bezprzedmiotową.

W związku z niemożliwością dojścia do kompromisu z TW ps. „Zbyszek” 06.06.1986 roku złożono wniosek o wyeliminowanie jego osoby z czynnej sieci agenturalnej siedleckiej służby bezpieczeństwa. Ostatecznie 10.09.1986 roku został wyeliminowany z sieci agenturalnej a jego akta zostały złożone w archiwum Sekcji „C” WZO WUSW w Siedlcach.

W archiwach IPN znajdują się 41 stron dokumentów w teczce personalnej i 33 strony w teczce pracy dotyczące jego osoby.

opracował: Tomasz Olko, Leszek Andrzejewski