Polityczni

Więźniowie polityczni w Polsce lat 1981-1986

Zbiór wspomnień więźniów politycznych.

Swoimi wspomnieniami podzielili się: Henryk Wujec, Jerzy Geresz, Marek Kulczyk, Włodzimierz Kowalski, Tadeusz Rzeszótko, Joanna Szczęsna, Tadeusz Wypych, Andrzej Machalski, Barbara Fabiańska, Krystyna Laskowicz Wanda Minicka, Małgorzata Magier, Jan Gołąb i Ewa Heynar-Skowrońska.

Od redakcji

Pomysł tej książki zrodził się w połowie 1984 roku, gdy zdaliśmy sobie sprawę, iż w kraju, w którym więźniowie sumienia stają się tak znaczącym problemem, nie wiadomo, na czym polega odebranie im wolności - czym było wówczas trafienie do więzienia PRL z powodów politycznych.

Sporo wiedziano już o skali aresztowań, o warunkach więziennych, o polityce penitencjarnej. Pojawiały się opisy zachowań "skrajnych", długotrwałych głodówek, wybuchów protestu, prób ucieczek czy - tchórzostwa. Dominowały przy tym obrazy patriotyczno-symboliczne, rzadka zaś była refleksja nad tym, czym w istocie jest doświadczenie uwięzienia. Postanowiliśmy więc przyjrzeć się bliżej przeżyciom politycznych.

Ta książka składa się z czternastu wypowiedzi ułożonych zgodnie z chronologią aresztowań (także internowania, jeśli między nim a aresztowaniem nie było przerwy). Pracę nad wszystkimi przedstawionymi tu tekstami zaczynaliśmy od rozmowy nagranej na taśmę magnetofonową i spisanej. Potem zwykle wstępna wersja bardzo ewoluowała, redagowana i autoryzowana. Dokonaliśmy wyboru z ponad trzydziestu przeprowadzonych wywiadów.

W pracy zdarzały się dłuższe przerwy. Rewizje i aresztowania dotknęły także członków naszego zespołu /co zresztą zwiększa tu redaktorskie kwalifikacje/, ponownie aresztowani byli niektórzy nasi rozmówcy. Kilkakrotnie wpadały teksty, w dwóch wypadkach jedyne poprawione przez autorów egzemplarze.

W końcu książka ukazuje się drukiem. Chcieliśmy pokazać w niej takie postawy, które pozwoliłyby zrozumieć, czym jest życie w więzieniu i czym wolność uwięzionych. Nie staraliśmy się jej wypełnić świadectwami osób znanych, siedzących "z nazwiskiem" - ich pobyt w więzieniu był najczęściej formą dalszej politycznej obecności, a nas interesowała przede wszystkim spowodowana przez więzienie - nieobecność.

Mamy wrażenie, że sylwetki osób, które przedstawiamy, są na swój sposób reprezentatywne dla całej grupy więźniów politycznych Polski stanu wojennego. Z pewnością jednak nie są "jedyne". Nie ma tu choćby nikogo, kto się załamał w śledztwie - nikt nie zgodził się rozmawiać podając nazwisko, a był to nasz warunek. Nie szukaliśmy też sytuacji szczególnie drastycznych, raczej poprzestając na typowych.

Ta książka nie jest raportem. Jest próbą wejrzenia w sytuację zamknięcia Może pozwoli je oswoić.

KARTA

Ten artykuł znaleziono szukając poniższych fraz:

tadeusz wypych

więźniowie polityczni prl
andrzej machalski
marek kulczyk
włodzimierz kowalski
jan gołąb

Komentarze